Χώρος Υγιεινής- Μπάνιο *                                                                                                                                                                              Ως χώρος υγιεινής εννοείται ο απαραίτητος οικιακός χώρος που περιλαμβάνει εγκαταστάσεις νιπτήρα και λεκάνη WC. Στους χώρους υγιεινής μιας κατοικίας εντάσσεται και ο χώρος του μπάνιου-λουτρού ο οποίος μπορεί να είναι και ξεχωριστός ή να χωρίζεται με ειδικό  διαχωριστικό από το χώρο του WC.                                                 1. Στο χώρο της τουαλέτας, όπως και σε όλους τους βοηθητικούς χώρους, το ύψος του δωματίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 2.20 μ. (Κτιριοδομικός Κανονισμός, 1989) Για λόγους υγιεινής ένας πλήρης χώρος τουαλέτας δεν θα πρέπει να εξυπηρετεί περισσότερα από οχτώ άτομα. (Alberta Health Minimum Housing and Health Standards, 2012) Οι ελάχιστα απαιτούμενοι υποδοχείς που πρέπει να υπάρχουν στο χώρο της τουαλέτας μιας κατοικίας είναι: λεκάνη αποχωρητηρίου, νιπτήρας και λουτήρας ή λεκάνη καταιονιστήρα-ντουζιέρα. Στο χώρο αυτό δεν είναι υποχρεωτικός ο φυσικός αερισμός εάν έχει αντικατασταθεί από σύστημα τεχνητού αερισμού. (Alberta Health Minimum Housing and Health Standards, 2012; Κτιριοδομικός Κανονισμός, 1989; Office of Public and Indian Housing, 2001) Ανεξάρτητα από τον τύπο εξαερισμού της τουαλέτας, ο καλός αερισμός της είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή δημιουργίας μούχλας στους τοίχους εξαιτίας της μεγάλης ποσότητας υδρατμών που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της φροντίδας της σωματικής υγιεινής. (Schmitt & Heene, 2007; Thompson, 2005)                                           2. Τα είδη υγιεινής σε μια τουαλέτα πρέπει να είναι από καλής ποιότητας υαλώδη πορσελάνη (Vitreous China) με απουσία πόρων ώστε να αποτρέπεται η εγκατάσταση μικροοργανισμών και βακτηριδίων. Τα είδη κρουνοποιίας (βάνες, βρύσες, μπαταρίες, αξεσουάρ μπάνιου κ.λπ) πρέπει να είναι από επιχρωμιωμένο χυτό ορείχαλκο και τα εξαρτήματά τους (βίδες, σιφώνια) από ορείχαλκο με τελική επιχρωμίωση και λουστραρισμένη επιφάνεια. (ΕΛΟΤ, 2009; Κοντόπουλος, 2010)                                                                                                                                                                                         3. Η λεκάνη της τουαλέτας πρέπει να είναι από πολύ ανθεκτικό υλικό, συνήθως από υαλώδη πορσελάνη (υλικά κατά EΛOT EN ISO 9000). (ΕΛΟΤ, 2009) Μια λεκάνη αποχωρητηρίου τοποθετείται μεταξύ 45 – 46 εκατοστά από τον πλησιέστερο τοίχο, όπως μετράται από το κέντρο γραμμή της τουαλέτας. Οι διαστάσεις της λεκάνης ποικίλουν ανάλογα με τους χρήστες. Οι συνήθεις αναλογίες (χωρίς το κάθισμα) είναι: ύψος 37-40 εκ., μήκος 50-60 εκ. και πλάτος 35-40 εκ. (Livable Housing Australia, 2012) Μπροστά από τη λεκάνη πρέπει να εξασφαλίζεται ελεύθερος χώρος μήκους τουλάχιστον 1.20 μ. (μέχρι το τέλος του ανοίγματος της πόρτας) ώστε να διευκολύνονται οι ένοικοι στην άνετη χρήση του χώρου. (Livable Housing Australia, 2012) Η λεκάνη, το κάθισμά της και το καζανάκι πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται καθημερινά και προσεκτικά με τα κατάλληλα καθαριστικά. Ειδική προσοχή πρέπει να δίνεται στα δοχεία με βουρτσάκια για τον καθαρισμό της λεκάνης (“πιγκάλ”) τα οποία πρέπει να έχουν σωστό μέγεθος και μορφή, ώστε να μην μολύνονται τα χέρια, ούτε να εκτινάσσονται σωματίδια κατά τον καθαρισμό της λεκάνης. Συγκεκριμένα θεωρείται σωστό τα “πιγκάλ” να είναι: κυλινδρικά δοχεία ύψους 60 εκ., να είναι φτιαγμένα από αδιαπότιστο υλικό ανθεκτικό στο χλώριο, το καπάκι τους να απέχει τουλάχιστον 30 εκ. από το τριχωτό τμήμα, να διαθέτουν χώρο για επαρκή ποσότητα απολυμαντικού διαλύματος, το μέρος της λαβής τους να απέχει άλλα 20 εκ. από το ενσωματωμένο κυκλικό καπάκι και να έχουν μαλακές τρίχες στο βουρτσάκι. (CDC, 2011; Καπίρης, 2013)                                                                 

      4. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται κατά την επιλογή και τοποθέτηση της μπανιέρας ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος ολισθηρότητας και πτώσης/ατυχήματος. Συνήθως οι μπανιέρες είναι κατασκευασμένες από ακρυλικό ή χαλύβδινο υλικό υψηλής αντοχής, πρέπει να έχουν στρογγυλεμένες άκρες για αποφυγή τραυματισμού και ευκολία στην καθαριότητα, και να διαθέτουν αντιολισθητικό ταπέτο. Εφόσον οι ένοικοι επιλέξουν κάθισμα λουτήρα θα πρέπει να είναι από πλαστικό υλικό υψηλής αντοχής, αντιμικροβιακό και με προδιαγραφές ασφαλείας για αποφυγή πτώσεων και τραυματισμών. (Centers for Disease Control and Prevention and U.S.A Department of Health and Human Services, 2010; Decobook, 2014) Επίσης, στους τοίχους γύρω από το λουτήρα ή τη ντουζιέρα πρέπει να τοποθετούνται ειδικές μπάρες στήριξης ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος ολίσθησης και πτώσης κυρίως των ηλικιωμένων αλλά και όλων των ενοίκων της κατοικίας. (CDC, 2011; Centers for Disease Control and Prevention and U.S.A Department of Health and Human Services, 2010)                                                                                          5. Τα κριτήρια επιλογής του πλυντηρίου ρούχων είναι πολλά και σημαντικά καθώς αποτελεί μια πολύπλοκη συσκευή η οποία συμβάλλει καθοριστικά στην υγιεινή των ενοίκων μιας κατοικίας. Επιλέγοντας ένα πλυντήριο ρούχων θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη χωρητικότητά του (ανάλογη με τον αριθμό και τις καθημερινές ανάγκες των ενοίκων) και στην ενεργειακή του κλάση (επιθυμητή η Α+++) ώστε να επιτυγχάνεται οικονομία ρεύματος και νερού. Σημειώνεται ότι ένα πλυντήριο ενεργειακής κλάσης Α, σε ένα χρόνο καταναλώνει 25% λιγότερο από ένα πλυντήριο ενεργειακής κλάσης G, και συνεπώς εκλύονται 75-250 λιγότερα κιλά διοξειδίου του άνθρακα. (ΚΑΠΕ CRES, 2004) Κατά τη λειτουργία του πλυντηρίου θα πρέπει να επιλέγονται σύντομα προγράμματα 30 - 40 βαθμοί Κελσίου για τα χρωματιστά ρούχα και μεγαλύτερα προγράμματα 50 - 60 βαθμοί Κελσίου για τα λευκά, ενώ προτείνεται η χρήση τουs να γίνεται πάντα με πλήρες φορτίο. (ΚΑΠΕ CRES, 2004)                                                                            Βιβλιογραφία                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      1.Alberta Health Minimum Housing and Health Standards. (2012). Minimum Housing and Health Standards.                                                                                                                                                2.Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2011). Healthy Homes. Tips by room.                                                                                                                                                                                        3. Centers for Disease Control and Prevention and U.S.A Department of Health and Human Services. (2010). A Healthy Home for Everyone: The Guide for Families and Individuals.        4. Decobook. (2014). Οι διαστάσεις των ειδών υγιεινής.                                                                                                                                                                                                                                                      5. ΕΛΟΤ. (2009). Υδραυλικοί Υποδοχείς Κοινοί.                                                                                                                                                                                                                                                                          6. ΚΑΠΕ CRES. (2006). Ενσωμάτωση τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησηs Ενέργειας στον Οικιακό Τομέα. Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.             7. 7. Καπίρης, Μ. (2013). Η υγιεινή των πιγκάλ (ή “το καλόν ουκ εστι καλόν εαν μη καλώς γένηται”). Περιβαλλοντική υγιεινή και Δημόσια υγεία                                                                                       8. Κοντόπουλος, Μ. (2010). Τεχνικές προδιαγραφές. Κατασκευή WC στο 4ο Δημοτικό σχολείο Νάξου. Ελληνική Δημοκρατία, Νομός Κυκλάδων, Δήμος Νάξου.                                               9. Κτιριοδομικός Κανονισμός. (1989). ΦΕΚ 59/Δ/3-02-89. Υπουργική απόφαση 3046/304/30.1/3.2.1989                                                                                                                                                    9. Livable Housing Australia. (2012). Livable housing design guidelines, 2nd edition.                                                                                                                                                                                             10.Office of Public and Indian Housing. (2001). The Housing Choice Voucher Program Guidebook (7420.10g).                                                                                                                                               11. Οδηγός Επιθεώρησης HACCP. (2010). ΕΦΕΤ. Διεύθυνση Ελέγχου Επιχειρήσεων.                                                                                                                                                                                       12. Schmitt. H. & Heene, A. (2007). Κτιριακέsς Κατασκευές. 3η Ελληνική έκδοση βασισμένη στην 11η επεξεργασμένη Γερμανική, με ελληνικούς κανονισμούς. Αθήνα: Γκιούρδας               13. Thompson, A. (2005). Homes that Heal and those that don’t. New Society Publishers.                                                                                                                                                                                         *  το κείμενο αποτελεί μέρος τηs διπλωματικής εργασίας με τίτλο "ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΚΡΙΣΕΩΣ'' της Eλπίδας Ρουσσάκου, Υγιεινολόγου Τ.Ε., MSc